M
madmax50
Bilgi Girilmemiş
Merhaba arkadaşlar, kendi çapımda yakıt tüketiminin azaltılması konusunda bir yazı hazırladım.
Modern içten yanmalı motorlar giderek gelişiyor. Son yıllarda 90km hızla 100kmâde ortalama 3 litre yakıt harcayan motorlar seri üretim araçlarda piyasaya sunuldu. Bu gerçekten etkileyici bir rakam zira bir tondan fazla bir otomobil 10 kmâde sadece bir kutu kola dolusu yakıtla hareket edebiliyor. Araçların minimum düzeydeki tüketimlerine rağmen akaryakıt fiyatlarının Avrupa ve özellikle ülkemizde cep yakmasından dolayı birçok araç sahibi yakıt tüketimini daha da azaltmanın peşinde. Bu yazıda klişe televizyon röportajlarının dışına çıkarak teknik anlamda minimum yakıt tüketimi için dikkat edilmesi gereken hususları sizlerle paylaşacağım.
Ekonomik kullanım için motor yakıt sisteminin çalışma prensibi genel olarak bilinmelidir. Modern araçlarda motora gönderilen yakıt ve hava ECU denen elektronik kontrol ünitesi tarafından yönetilir. Sistem kendi içinde müdahalelerde bulunsa da kontrol gaz pedalında yani sürücüdedir. Gaz pedalına bağlı olan sensör, pedalın konumuna göre eCUâya bilgi gönderir. Gazın boştaki konumunda 0, tam gazda 100 birim gibi düşünebilirsiniz. Gaza hangi oranda basarsanız bu birim artar. Gaz pedalı çok önemlidir zira sistem bastığınız gaza göre motora yakıt ve hava gönderir. Yakıt gönderimi sürekli eksiksiz gerçekleşir fakat hava yani oksijen gönderimi her zaman sağlıklı gerçekleşmez. Örneğin gaza %100 bastınız teoride sistemin 100 birim yakıt için 100 birim oksijen göndermesi gerekir fakat pratikte atmosferik bir araçta bu çok zordur. Motora çekilen oksijen hava basıncı ve motor kompresyonu ile gerçekleşir. Hava basıncı deniz seviyesinde 1 ATMâdir ve rakım yükseldikçe basınç azalır. Motor kompresyonu ise pistonların devri ile artar. Yani düşük devirde siz gaza ne kadar basarsanız basın yeterli oksijen alınamadığı için motor yanma odasında fazla yakıt- az oksijen durumu oluşur. Buna zengin karışım deriz ve yakıtın tam yanmadan atılması sonucu yüksek tüketime neden olur. Turbolu araçlar atmosfer basıncı yerine bir fan yardımıyla hava motora basınçlı şekilde gönderilir. Öoğu durumda yeterli oksijen motor yanma odasına gönderildiği için düşük devirlerde yetersiz oksijen sorunu oluşmaz. Bu sayede düşük devirlerde sağlıklı yanma gerçekleşir ve yakıt yanmadan dışarı atılmayarak minimum tüketim ile maksimum güç elde edilmiş olur.
Motoru hava ile besleyen turbo
Yukarıda birçok kişi için karışık süreci aktarmamın nedeni yakıt tüketimini azaltmak için aşağıda vereceğim ipuçlarına temel oluşturmasıdır.
Yüksek tüketimin baş düşmanı gaz pedalı !
Araç kullanıcıları yakıt tüketimlerini kıyaslarken çok farklı tüketim değerleri ile karşılaşır. Bunun en büyük nedeni kullanıcının gaz pedalı ile olan ilişkisidir. Gereksiz miktarda verilen gaz daha fazla yakıtın tam yanmadan atılmasına neden olacaktır. Özellikle şehir içi kullanımda ani gazlamalar yerine pedala nazik dokunuşlarla aracın ivmelendirilmesi önemlidir. En çok yapılan yanlışlardan biri de yüksek viteste aracın kendini toparlaması için fazladan gaz verilerek aracın rahatlatılmaya çalışılmasıdır. Bu bakımdan motor devrinin yeterli tork miktarının alındığı devirlerde tutulması gerekir. Dizel araçlar ve turbo benzinlilerde 1750-2500 , benzinli atmosferiklerde 3000-4000 devir civarlarında dolaşılması minimum gazla aracın hareket etmesi için uygundur. Sürücü motorun rahatladığı devri zaten kendisi hissedecektir. Rampa çıkarken 5. vites 2000 devir %50 gaz konumu yerine, 4. vites 3000 devir %25 gaz konumu her koşulda idealdir. Motor kullandığı yakıtı devire göre değil gaz pedalına göre değiştirir demiştik. İşte altın kural budur, aracın hareketi esnasında gaz pedalı ne kadar ileriye giderse tüketiminiz de bu ölçüde artacaktır.
Motorun ciğeri hava filtresi
Motor bakımının zamanında yapılması çok önemlidir. Benzinli araçlarda bujilerin sağlıklı ateşleme ile yanmayı gerçekleştirmesi önemlidir. Kesinlikle bujiler araca uyumlu olmalı ve zamanında değiştirilmelidir. Hava filtreleri 10 liradan, 40 liraya kadar satılır ve birçok araç sahibi garanti bittikten sonra ucuza kaçar. Bir motorun en önemli parçalarından biri bu basit filtredir. Motora giren hava bu filtre üzerinde süzülerek içeri gönderilir. Öekilen havada bulunan toz ve pislikler filtreye yapışarak zamanla filtrenin havayı sağlıklı göndermesine engel olur. Hava filtresi motorun ciğeridir, ne kadar temiz olursa o kadar sağlıklı hava gönderir. Bu bakımdan bu filtreyi alırken kaliteli ürünler tercih edilmelidir. Ayrıca filtre her 5000 kmâde sökülerek basınçlı hava ile toz ve pislikten arındırılırsa çok iyi olur.
Lastik hava basıncı
Aracı üzerinde taşıyan lasitklerin yerle olan sürtünme miktarı ne kadar fazla olursa araç ilerlemekte o oranda zorlanır. Lastik basınçlarının mutlaka araç standartlarına uygun olması gerekir. Araç üreticinizin tavsiye ettiği basıncın 2 psi üzerinde kullanılması yakıt ekonomisine katkı sağlayacaktır.
Yazın klima tüketimi en az 1 litre artırır
Günümüz araçlarının vazgeçilmezi klima ne yazık ki birçok araçta yakıt tüketimini 100 kmâde ortalama 1 litre artırıyor. Yazın klima kullanımında dikkat edilmesi gereken en önemli husus araç kliması çalıştırılmadan içeride bulunan havanın camlar açılarak boşaltılmasıdır. Aracınıza binin 3 dakika camlar açık hareket edin ve sonra camları kapatıp klimayı çalıştırın. Yoğun trafikte mutlaka klima modunu araç içi sirkülasyona alın ki dışarıdaki sıcak havayı ve egzost gazlarını içeri çekmeyin.
Yazın özellikle uzun yolda camlar açık seyahat edilmesi aracın rüzgar direncini artırır ve bu size ortalama %5 fazla yakıt tüketimi şeklinde geri döner. şehirlerarası yolda cam açık seyahat edilmesi klimadan daha fazla yakıt tüketimine neden olabilir.
Kullanımı yasakmı değilmi tartışılırken siz özellikle yaz sıcağının yüksek olduğu yerlerde mutlaka cam filmi kullanın.
Ekonomik tüketim için Hız sabityleyici kullanımı
Hız sabitleme sistemi düz yolda yakıt ekonomisi sağlarken, eğimli yollarda tüketimi artırır. 110km hıza sabitlenen araç %20 gaz ile giderken önüne çıkan rampada hızı korumak için %100 gaz pozisyonuna geçer ve ilk başta anlatılan verimsiz yanma sonucu yüksek tüketime neden olur. Rampa görüldüğünde sabitleyici iptal edilerek fazla gaz verilmeden rampa öncesi hız bir miktar artırılır. Gerekli durumda vites düşürülür. İvmelenen araç rampayı daha kolay çıkacaktır.
Fren kullanımı azaltılmalı
şehirler arası yollarda en çok görülen husus gereksiz fren müdahaleleridir. Viraja kadar hız korunup virajda frene basmak hem aracın dengesini bozar hem de sizi boşuna gaz vermeye yöneltir. Viraj görülünce gazdan ayak çekilir ve viraj öncesi uygun hıza frensiz düşülür. Ölkemizde çok sık görülen bir durum da kırmızı ışık görülmesine rağmen aracın yavaşlatılmaması ve ışıklarda sert frenlemedir. Unutulmamalıdır ki bilinçli şöför fren pedalını en az kullanandır.
Vitesin boşa alınması
Öok sık yapılan bir hata da vitesin yokuş aşağı boşa alınmasıdır. Öncelikle vites boşa alındığında frene güç veren yağ pompası rolantide gerekli acil frenlemede motoru stop ettirir ve frenleriniz tutmaz. Güvenlik açısından kesinlikle vites boşa alınmamalıdır. Ayrıca boşa alınan vites sonucu motor rolantide yakıt tüketecektir. Oysa ki yeni nesil bir motorda cut-off sistemi sayesinden ayak gazdan çekildeğinde yakıt tüketimi gerçekleşmez.
Yakıt ne zaman alınır?
Yaz sıcağı ile benzin,motorin veya otogaz yoğunluğunu kaybeder. 1 litre motorin kışın 0.85 kg gelirken yazın 30 derece 0.80 kg gelir. Bu bakımdan yazın yakıt serin gece yarısı veya sabah saatlerinde alınmalıdır.
Mustafa Köylü 24.04.2014
Kaynak gösterilmeden lütfen farklı platformlarda yayınlamayınız.
Modern içten yanmalı motorlar giderek gelişiyor. Son yıllarda 90km hızla 100kmâde ortalama 3 litre yakıt harcayan motorlar seri üretim araçlarda piyasaya sunuldu. Bu gerçekten etkileyici bir rakam zira bir tondan fazla bir otomobil 10 kmâde sadece bir kutu kola dolusu yakıtla hareket edebiliyor. Araçların minimum düzeydeki tüketimlerine rağmen akaryakıt fiyatlarının Avrupa ve özellikle ülkemizde cep yakmasından dolayı birçok araç sahibi yakıt tüketimini daha da azaltmanın peşinde. Bu yazıda klişe televizyon röportajlarının dışına çıkarak teknik anlamda minimum yakıt tüketimi için dikkat edilmesi gereken hususları sizlerle paylaşacağım.
Ekonomik kullanım için motor yakıt sisteminin çalışma prensibi genel olarak bilinmelidir. Modern araçlarda motora gönderilen yakıt ve hava ECU denen elektronik kontrol ünitesi tarafından yönetilir. Sistem kendi içinde müdahalelerde bulunsa da kontrol gaz pedalında yani sürücüdedir. Gaz pedalına bağlı olan sensör, pedalın konumuna göre eCUâya bilgi gönderir. Gazın boştaki konumunda 0, tam gazda 100 birim gibi düşünebilirsiniz. Gaza hangi oranda basarsanız bu birim artar. Gaz pedalı çok önemlidir zira sistem bastığınız gaza göre motora yakıt ve hava gönderir. Yakıt gönderimi sürekli eksiksiz gerçekleşir fakat hava yani oksijen gönderimi her zaman sağlıklı gerçekleşmez. Örneğin gaza %100 bastınız teoride sistemin 100 birim yakıt için 100 birim oksijen göndermesi gerekir fakat pratikte atmosferik bir araçta bu çok zordur. Motora çekilen oksijen hava basıncı ve motor kompresyonu ile gerçekleşir. Hava basıncı deniz seviyesinde 1 ATMâdir ve rakım yükseldikçe basınç azalır. Motor kompresyonu ise pistonların devri ile artar. Yani düşük devirde siz gaza ne kadar basarsanız basın yeterli oksijen alınamadığı için motor yanma odasında fazla yakıt- az oksijen durumu oluşur. Buna zengin karışım deriz ve yakıtın tam yanmadan atılması sonucu yüksek tüketime neden olur. Turbolu araçlar atmosfer basıncı yerine bir fan yardımıyla hava motora basınçlı şekilde gönderilir. Öoğu durumda yeterli oksijen motor yanma odasına gönderildiği için düşük devirlerde yetersiz oksijen sorunu oluşmaz. Bu sayede düşük devirlerde sağlıklı yanma gerçekleşir ve yakıt yanmadan dışarı atılmayarak minimum tüketim ile maksimum güç elde edilmiş olur.
Motoru hava ile besleyen turbo
Yukarıda birçok kişi için karışık süreci aktarmamın nedeni yakıt tüketimini azaltmak için aşağıda vereceğim ipuçlarına temel oluşturmasıdır.
Yüksek tüketimin baş düşmanı gaz pedalı !
Araç kullanıcıları yakıt tüketimlerini kıyaslarken çok farklı tüketim değerleri ile karşılaşır. Bunun en büyük nedeni kullanıcının gaz pedalı ile olan ilişkisidir. Gereksiz miktarda verilen gaz daha fazla yakıtın tam yanmadan atılmasına neden olacaktır. Özellikle şehir içi kullanımda ani gazlamalar yerine pedala nazik dokunuşlarla aracın ivmelendirilmesi önemlidir. En çok yapılan yanlışlardan biri de yüksek viteste aracın kendini toparlaması için fazladan gaz verilerek aracın rahatlatılmaya çalışılmasıdır. Bu bakımdan motor devrinin yeterli tork miktarının alındığı devirlerde tutulması gerekir. Dizel araçlar ve turbo benzinlilerde 1750-2500 , benzinli atmosferiklerde 3000-4000 devir civarlarında dolaşılması minimum gazla aracın hareket etmesi için uygundur. Sürücü motorun rahatladığı devri zaten kendisi hissedecektir. Rampa çıkarken 5. vites 2000 devir %50 gaz konumu yerine, 4. vites 3000 devir %25 gaz konumu her koşulda idealdir. Motor kullandığı yakıtı devire göre değil gaz pedalına göre değiştirir demiştik. İşte altın kural budur, aracın hareketi esnasında gaz pedalı ne kadar ileriye giderse tüketiminiz de bu ölçüde artacaktır.
Motorun ciğeri hava filtresi
Motor bakımının zamanında yapılması çok önemlidir. Benzinli araçlarda bujilerin sağlıklı ateşleme ile yanmayı gerçekleştirmesi önemlidir. Kesinlikle bujiler araca uyumlu olmalı ve zamanında değiştirilmelidir. Hava filtreleri 10 liradan, 40 liraya kadar satılır ve birçok araç sahibi garanti bittikten sonra ucuza kaçar. Bir motorun en önemli parçalarından biri bu basit filtredir. Motora giren hava bu filtre üzerinde süzülerek içeri gönderilir. Öekilen havada bulunan toz ve pislikler filtreye yapışarak zamanla filtrenin havayı sağlıklı göndermesine engel olur. Hava filtresi motorun ciğeridir, ne kadar temiz olursa o kadar sağlıklı hava gönderir. Bu bakımdan bu filtreyi alırken kaliteli ürünler tercih edilmelidir. Ayrıca filtre her 5000 kmâde sökülerek basınçlı hava ile toz ve pislikten arındırılırsa çok iyi olur.
Lastik hava basıncı
Aracı üzerinde taşıyan lasitklerin yerle olan sürtünme miktarı ne kadar fazla olursa araç ilerlemekte o oranda zorlanır. Lastik basınçlarının mutlaka araç standartlarına uygun olması gerekir. Araç üreticinizin tavsiye ettiği basıncın 2 psi üzerinde kullanılması yakıt ekonomisine katkı sağlayacaktır.
Yazın klima tüketimi en az 1 litre artırır
Günümüz araçlarının vazgeçilmezi klima ne yazık ki birçok araçta yakıt tüketimini 100 kmâde ortalama 1 litre artırıyor. Yazın klima kullanımında dikkat edilmesi gereken en önemli husus araç kliması çalıştırılmadan içeride bulunan havanın camlar açılarak boşaltılmasıdır. Aracınıza binin 3 dakika camlar açık hareket edin ve sonra camları kapatıp klimayı çalıştırın. Yoğun trafikte mutlaka klima modunu araç içi sirkülasyona alın ki dışarıdaki sıcak havayı ve egzost gazlarını içeri çekmeyin.
Yazın özellikle uzun yolda camlar açık seyahat edilmesi aracın rüzgar direncini artırır ve bu size ortalama %5 fazla yakıt tüketimi şeklinde geri döner. şehirlerarası yolda cam açık seyahat edilmesi klimadan daha fazla yakıt tüketimine neden olabilir.
Kullanımı yasakmı değilmi tartışılırken siz özellikle yaz sıcağının yüksek olduğu yerlerde mutlaka cam filmi kullanın.
Ekonomik tüketim için Hız sabityleyici kullanımı
Hız sabitleme sistemi düz yolda yakıt ekonomisi sağlarken, eğimli yollarda tüketimi artırır. 110km hıza sabitlenen araç %20 gaz ile giderken önüne çıkan rampada hızı korumak için %100 gaz pozisyonuna geçer ve ilk başta anlatılan verimsiz yanma sonucu yüksek tüketime neden olur. Rampa görüldüğünde sabitleyici iptal edilerek fazla gaz verilmeden rampa öncesi hız bir miktar artırılır. Gerekli durumda vites düşürülür. İvmelenen araç rampayı daha kolay çıkacaktır.
Fren kullanımı azaltılmalı
şehirler arası yollarda en çok görülen husus gereksiz fren müdahaleleridir. Viraja kadar hız korunup virajda frene basmak hem aracın dengesini bozar hem de sizi boşuna gaz vermeye yöneltir. Viraj görülünce gazdan ayak çekilir ve viraj öncesi uygun hıza frensiz düşülür. Ölkemizde çok sık görülen bir durum da kırmızı ışık görülmesine rağmen aracın yavaşlatılmaması ve ışıklarda sert frenlemedir. Unutulmamalıdır ki bilinçli şöför fren pedalını en az kullanandır.
Vitesin boşa alınması
Öok sık yapılan bir hata da vitesin yokuş aşağı boşa alınmasıdır. Öncelikle vites boşa alındığında frene güç veren yağ pompası rolantide gerekli acil frenlemede motoru stop ettirir ve frenleriniz tutmaz. Güvenlik açısından kesinlikle vites boşa alınmamalıdır. Ayrıca boşa alınan vites sonucu motor rolantide yakıt tüketecektir. Oysa ki yeni nesil bir motorda cut-off sistemi sayesinden ayak gazdan çekildeğinde yakıt tüketimi gerçekleşmez.
Yakıt ne zaman alınır?
Yaz sıcağı ile benzin,motorin veya otogaz yoğunluğunu kaybeder. 1 litre motorin kışın 0.85 kg gelirken yazın 30 derece 0.80 kg gelir. Bu bakımdan yazın yakıt serin gece yarısı veya sabah saatlerinde alınmalıdır.
Mustafa Köylü 24.04.2014
Kaynak gösterilmeden lütfen farklı platformlarda yayınlamayınız.